Czy trening na trampolinach jest bezpieczną dyscypliną sportu?
Trening z użyciem trampolin (jumping fitness) stał się ostatnio dużą konkurencją dla standardowych treningów fitness. Z uwagi na kompleksowość ćwiczeń, możliwość spalenia dużej ilości kalorii oraz dobrą zabawę, zachęca on coraz więcej osób w różnym wieku. Czy istnieją więc wady tej dyscypliny? Kto powinien uważniej przyjrzeć się tego rodzaju ćwiczeniom?
Trening idealny?
Pierwsze wrażenia po zmierzeniu się z ćwiczeniami na trampolinach są zazwyczaj bardzo pozytywne. Około 45-minutowy trening zapewnia ćwiczącemu spalenie nawet kilkuset kcal. Składa się on zazwyczaj ze standardowej rozgrzewki, właściwego treningu oraz etapu relaksacji i rozciągania pracujących grup mięśni. Wszystkie z jego części odbywają się na jednoosobowej trampolinie. Poszczególne ćwiczenia przypominają te z programów fitness, jednak niestabilność podłoża sprawia, że w trening zaangażowanych jest więcej mięśni, w tym mięśnie głębokie, odpowiadające za koordynację. Oprócz wzmocnienia mięśni, spadku masy ciała i lepszego samopoczucia, efektem treningów jest także poprawa koordynacji i kształtowanie prawidłowej postawy ciała w spoczynku.
Kolejnym aspektem, który przyciąga uczestników takich programów jest dużo mniejsze obciążanie stawów w porównaniu z ćwiczeniami na podłożu twardym. Pozwala to na eliminację pojawiającego się często po ćwiczeniach bólu stawów. Jest także dobrym rozwiązaniem dla osób borykających się z obciążeniem stawów przez nadwagę, chcących zadbać o swoją kondycję.
Obecnie, mało mówi się o wadach treningu na trampolinach. Z obserwacji osób regularnie uprawiających ten sport wynika jednak, że niesie on za sobą pewne niebezpieczeństwa. Specyficzne warunki ćwiczeń – duże przeciążenia podczas wznoszenia się i lądowania na podłożu, niekorzystnie wpływają, zwłaszcza na mięśnie dna miednicy. Trening ten wymaga od ćwiczącego nieustannego napięcia tych mięśni, co po dłuższym czasie może prowadzić do ich osłabienia oraz utraty funkcji, a co za tym idzie, nietrzymania moczu, dysfunkcji narządów miednicy.
Przeciwwskazania do treningu
Mimo, że jumping fitness wydaje się być szeroko dostępny, nawet dla osób z pewnymi ograniczeniami, (jak np. nadwaga), istnieją przeciwwskazania do uprawiania go. Kobiety, jako grupa obciążona ryzykiem osłabienia mięśni dna miednicy, zwłaszcza przez przebyte porody, powinny szczególnie ostrożnie podchodzić do tej aktywności. Skoki na trampolinie mogą pogorszyć obecny stan oraz nasilić dolegliwości. Warto więc wstrzymać się od ćwiczeń na kilka miesięcy po porodzie.
Przeciwwskazaniem do treningu jest również niestabilność stawów. Osoby po urazach czy zabiegach ortopedycznych, powinny upewnić się co do bezpieczeństwa takiego rodzaju ćwiczeń. Z pomocą przychodzą tu nowoczesne metody diagnostyki zaburzeń stabilności stawów, jak np. testy Back in Action (BiA). Dotyczą one problemu niestabilności stawu kolanowego. Za pomocą kilku prostych ćwiczeń oraz ich komputerowej oceny, można określić stan stabilności stawu oraz ryzyko ponownego urazu. Obecnie wielu sportowców oraz osób niechcących rezygnować ze sportu po urazach, korzysta z tego typu diagnostyki.
Do kolejnych przeciwwskazań do treningu poprzez skoki, zaliczyć można oczywiście ciążę, zaburzenia równowagi, choroby układu krążenia, jak np. nadciśnienie tętnicze, czy dyskopatie. Tak intensywny trening cardio, w tych jednostkach chorobowych, stanowi zbyt duże ryzyko dla stanu zdrowia.
Jak ćwiczyć bezpiecznie?
Aby odnosić korzyści z treningów na trampolinach, należy mądrze z nich korzystać. Jeszcze przed rozpoczęciem zajęć, warto upewnić się czy nie ma przeciwwskazań do skoków. W tym celu warto skonsultować się z lekarzem. Efektywne ćwiczenia zawsze opierają się na różnorodności. Trening na trampolinie także nie powinien stanowić jedynej formy ruchu i być przeplatany innymi dyscyplinami. Wtedy zagrożenia płynące z tej formy ćwiczeń są minimalizowane.
Ryzyko kontuzji u osób aktywnych fizycznie istnieje zawsze, jednak na większość z nich mamy duży wpływ. Warto nie przeciążać swojego ciała i nie serwować mu od razu zbyt intensywnych treningów. Ogromne znaczenie ma też prawidłowe wykonywanie ćwiczeń pod okiem „doświadczonego w skokach” trenera.