Rekonstrukcja więzadła PCL kolana

Uprawianie sportu z uszkodzonym więzadłem krzyżowym tylnym może zwiększyć przeciążenie kolana oraz wywoływać dolegliwości bólowe. Aktywności może towarzyszyć uczucie „niestabilnego kolana” i niepewność podczas obciążania kończyny masą ciała. Objawy niestabilności związane z PCL zależą od stopnia niewydolności PCL oraz towarzyszących uszkodzeń innych struktur wewnątrzstawowych.

Metody rekonstrukcji więzadła PCL są analogiczne do rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL). Czasami wskutek urazu dochodzi do jednoczesnego urazu obu tych więzadeł, co wymaga ustalenia indywidualnego planu leczenia. Złożone zabiegi naprawcze lub rekonstrukcyjne wymagają od chirurga doświadczenia i biegłości w technikach operacyjnych.

Rola więzadła PCL

Więzadło krzyżowe tylne krzyżuje się z więzadeł krzyżowym przednim ACL. Główną rolą więzadła PCL jest hamowanie przemieszczenia tylnego kości piszczelowej względem kości udowej. Oba więzadła krzyżowe odpowiadają w sposób bierny za stabilność rotacyjną kolana.

Jak dochodzi do urazu PCL?

Więzadło PCL najczęściej ulega uszkodzeniu wskutek uderzenia w przednią część piszczeli zaraz pod rzepką przy rozluźnionym mięśniu czworogłowym uda. Kontuzję może także wywołać element rotacji piszczeli względem kości udowej, kiedy to uszkodzeniu ulega również więzadło ACL. Czasami do urazu więzadła PCL może dojść w momencie wymuszonego silnego przeprostu w stawie kolanowym.

Niewydolność więzadła PCL a sport

Wskutek niewydolności więzadła PCL piszczel posiada tendencję do niekontrolowanej tylnej translacji względem kości udowej. Kość piszczelowa może ponadto rotować się na zewnątrz i powodować szpotawe ustawienie goleni. Podejmowanie aktywności w takich warunkach biomechanicznych prowadzi najczęściej do przeciążenia przyśrodkowego przedziału kolana i zwiększenia ryzyka przeciążeniowego uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej. Nierzadko też nasilają się objawy związane ze zwyrodnieniem stawu udowo-rzepkowego w postaci bólu odczuwanego z przodu kolana.

Kiedy konieczna operacja?

Zabieg operacyjny wskazany jest w przypadku niestabilności III stopnia, uciekania kolana podczas codziennej aktywności lub chęci powrotu do uprawiania sportu.

Metody naprawy lub rekonstrukcji więzadła PCL

Zabieg operacyjny przeprowadzany jest metodą artroskopową bez konieczności otwierania stawu. Izolowane uszkodzenia PCL, podobnie jak ACL, mogą być w okresie wczesnym zaopatrywane metodą Internal Bracing. Warunkiem kwalifikacji do zabiegu naprawczego jest oderwanie przyczepu więzadła PCL od kości udowej oraz okres maksymalnie do kilku tygodni po urazie. Internal Bracing umożliwia zachowanie własnego więzadła i jest zabiegiem mniej traumatyzującym staw kolanowy niż klasyczna rekonstrukcja. W związku z tym pacjenci szybciej wracają do pełnej aktywności po tego rodzaju zabiegach.

W razie konieczności wykonania zabiegu rekonstrukcyjnego operator pobiera przeszczep ścięgna mięśnia półścięgnistego, ścięgna mięśnia prostego uda lub wykorzystuje sztuczne więzadło. Można również wykorzystać materiał pobrany od zmarłego dawcy, tzw. allograft. Rekonstrukcja wymaga wywiercenia w kości udowej i piszczelowej tunelów kostnych, w których będzie ulokowany przeszczep stabilizowany specjalnymi śrubami.

Rekonwalescencja po zabiegu

Po zabiegu na operowaną kończynę zakładana jest specjalna orteza typu PTS, która podpiera goleń od tyłu, zapobiegając tylnemu przesunięciu piszczeli i rozciągnięciu przeszczepu. Chodzenie o kulach może być pomocne do 4-5 tygodnia po zabiegu. Jednocześnie należy wzmacniać mięśnie, które będą miały za zadanie aktywnie stabilizować staw kolanowy. Należy pilnować, aby odpowiednio zrównoważyć siłę mięśniową zginaczy i prostowników stawu kolanowego. Stopniowy powrót do sportu możliwy jest w 8-12 miesiącu po operacji. W przypadku, gdy zabieg obejmował zaopatrzenie uszkodzeń wielu więzadeł lub innych struktur stawu, okres powrotu do pełnej aktywności może być dłuższy.