Zespół fałdu przyśrodkowego kolana
Zespół fałdu przyśrodkowego błony maziowej (plica mediopatellaris) to jedna z możliwych przyczyn dolegliwości usytuowanych w przednio-przyśrodkowej okolicy kolana. Ból może pojawiać się przy wstawaniu po długotrwałym przyjmowaniu pozycji siedzącej oraz po podejmowaniu aktywności fizycznych, np. schodzeniu ze schodów, bieganiu czy jeździe na rowerze. Czasami widoczny jest lekki obrzęk i uczucie rozpierania kolana przyśrodkowo od rzepki. Palpacyjnie może być także wyczuwalne lekkie zgrubienie pod skórą.
Czym jest fałd przyśrodkowy kolana?
W trakcie życia płodowego z tkanki mezenchymalnej powstają pasma łącznotkankowe dzielące staw kolanowy na przedziały. W trakcie rozwoju pasma łącznotkankowe powinny ulec zanikowi. Fałd błony maziowej jest pozostałością po życiu płodowym. Rozciąga się od okolicy nadrzepkowej i biegnie skośnie w dół przyśrodkowo w kierunku ciała tłuszczowego Hoffy. Wielu ludzi posiada fałd błony maziowej, ale nie w każdym przypadku prowadzi to do wystąpienia dolegliwości bólowych.
Kiedy fałd błony maziowej powoduje dolegliwości bólowe?
Ból pojawia się wtedy, gdy dojdzie do mechanicznego podrażnienia fałdu błony maziowej. Fałd może być pogrubiały i przerośnięty, tzn. posiadać zbyt duże rozmiary, które będą powodować jego wklinowywanie się między rzepkę a kłykieć przyśrodkowy kości udowej. Powtarzane ruchy wyprostno-zgięciowe stawu kolanowego podczas biegania lub innej aktywności będą wtedy skutkować podrażnieniem fałdu. Wtórnie może dojść do stanu zapalnego błony maziowej, a następnie jej zwłóknienia. Prowadzi to do trwałych problemów z fałdem błony maziowej, często znacznie utrudniających podejmowanie aktywności sportowej.
Bezpośrednią przyczyną zespołu fałdu błony maziowej może być też kontuzja kolana, kiedy pourazowy obrzęk tkanek miękkich i blizny zwiększają wymiary fałdu przyśrodkowego. Wszelkie zaburzenia biomechaniki kończyny dolnej oraz nieprawidłowy tor ruchu rzepki zwiększają ryzyko pojawienia się problemów z fałdem błony maziowej kolana.
Wizyta u ortopedy
W razie wystąpienia wyżej opisanych dolegliwości wskazane jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki. Zespół fałdu błony maziowej należy odróżnić od zmian zwyrodnieniowych stawu udowo-rzepkowego lub uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej. Lekarz ortopeda zbada bolesną okolicę. Jeśli okaże się to konieczne, wykona badanie USG kolana.
Jak wygląda leczenie?
Wybór metody leczenia zależy od stopnia konfliktu i stopnia zaawansowania zmian. W pierwszej kolejności można podjąć próbę rehabilitacji – manualnego opracowania tkanek stawu kolanowego oraz fizykoterapii. Należy również dążyć do poprawy biomechaniki stawu kolanowego. Gdy rozwiązania te są nieskuteczne, lekarz może zadecydować o miejscowym podaniu środka sterydowego znoszącego dolegliwości bólowe.
Gdy pomimo tego problem nawraca, konieczne może okazać się chirurgiczne usunięcie fałdu przyśrodkowego. Zabieg operacyjny jest dość prosty i polega na dokładnym wycięciu przerośniętej błony maziowej. Celem rehabilitacji pozabiegowej będzie minimalizacja obrzęku oraz ułatwienie gojenia się tkanek. Bardzo istotne są techniki mobilizujące rzepkę, ćwiczenia wzmacniające mięśnie stabilizujące rzepkę podczas ruchu. W końcowym etapie rehabilitacji wdraża się elementy uprawianej dyscypliny sportowej. Stopniowy powrót do treningów możliwy jest w drugim lub trzecim miesiącu po zabiegu. Chirurgiczne wycięcie fałdu przyśrodkowego błony maziowej jest jak dotąd najbardziej skuteczną metodą leczenia. W przypadku uzasadnionych wskazań, nie należy więc zwlekać z decyzją o operacji.
