Przykurcz Dupuytrena

Istotą przykurczu Dupuytrena (fibromatozy dłoni) jest postępujące włóknienie rozcięgna dłoniowego ręki. Włóknienie stanowi wyraz nadmiernej miejscowej syntezy kolagenu – białka naturalnie występującego w organizmie, budującego tkankę łączną. Pierwszym zauważalnym objawem jest niemożność pełnego wyprostowania palca. Przykurcz najczęściej dotyczy palca małego, serdecznego lub środkowego, dużo rzadziej problem występuje w obrębie palca wskazującego lub kciuka.  Z czasem palec ustawia się w coraz większej pozycji zgięciowej, a pod skórą dłoniowej strony ręki można wyczuć drobne, zazwyczaj niebolesne guzki. Są to zmiany łagodne, występujące miejscowo, nie powodujące rozsiewu w obrębie organizmu. Głównym problemem zgłaszanym przez pacjentów jest utrata sprawności ręki, trudności w  wykonywaniu codziennych czynności oraz niekorzystna zmiana w wyglądzie ręki.   

Przyczyny włóknienia rozcięgna dłoniowego

Etiologia przykurczu Dupuytrena nie została dotąd wyjaśniona. Określono natomiast czynniki ryzyka, które predysponują do rozwoju schorzenia. Włóknienie rozcięgna dłoniowego może mieć podłoże  genetyczne – jeśli w rodzinie występowały już przypadki przykurczu Dupuytrena, istnieje ryzyko objawienia się tego schorzenia u osoby spokrewnionej. Cukrzyca, hipercholesterolemia, nadużywanie alkoholu czy nikotynizm mogą niezależnie przyczyniać się do rozwoju przykurczu. Choroba częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet, a ponadto u płci męskiej przebieg jest cięższy i szybciej postępujący. 

Leczenie operacyjne przykurczu Dupuytrena

Zabieg operacyjny jest obecnie złotym standardem leczenia choroby Dupuytrena. Wskazaniem do zabiegu chirurgicznego jest przykurcz powyżej 30° w stawie śródręczno-paliczkowym, przykurcz w stawach międzypaliczkowych (bliższym lub dalszym) powyżej 15° oraz upośledzenie funkcji ręki. W zależności od rozległości patologicznych zmian, w leczeniu choroby Dupuytrena wykorzystuje się kilka technik operacyjnych: 

• Aponeurotomia igłowa – jest to zabieg miniinwazyjny, który może być wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Chirurg wprowadza przez skórę bardzo cienkie ostrze (przypominające igłę), za pomocą którego doprowadza do osłabienia struktury zwłókniałego pasma i do jego mechanicznego rozerwania. Rana po zabiegu jest niewielka i szybko ulega wygojeniu. Wadą tej metody jest wysoki odsetek nawrotu przykurczu, co rodzi konieczność powtórzenia zabiegu po pewnym czasie. 
• Aponeurotomia otwarta – stanowi rozwinięcie poprzedniej techniki. Różnica polega na wykonaniu nieco większych nacięć skóry, by chirurg miał lepszy dostęp do zmienionej chorobo części rozcięgna dłoniowego. 
• Fascjotomia częściowa lub całkowita – zabieg ten jest obecnie najczęściej stosowaną metodą i polega na wycięciu zwłókniałych części rozcięgna dłoniowego lub całego rozcięgna. Niekiedy konieczne jest zastosowanie przeszczepów skóry, co wydłuża okres rekonwalescencji po zabiegu. Z drugiej strony, technikę fascjotomii cechuje najwyższa skuteczność (odsetek nawrotów jest minimalny). 

Rehabilitacja po zabiegu operacyjnym

Po zabiegu zakłada się specjalną szynę utrzymującą palce w pozycji wyprostowanej. Fizjoterapia obejmuje ćwiczenia czynne zakresu ruchu palców, techniki uelastyczniające bliznę pooperacyjną oraz mobilizację tkanek dłoniowej strony ręki i powięzi przedramienia.  Oczekiwanym efektem fizjoterapii po zabiegu chirurgicznym jest przywrócenie ruchu wyprostnego palców i poprawa funkcji operowanej ręki.

Próby leczenia nieoperacyjnego – enzymatyczne uwolnienie przykurczu Dupuytrena

Podejmuje się również próby enzymatycznej aponeurotomii, która polega na uwalnianiu zwłóknień rozcięgna dłoniowego poprzez iniekcje enzymu kolagenazy. Rozcięgno dłoniowe ostrzykuje się w pożądanych miejscach, by uzyskać jak najlepszy efekt kosmetyczny. Iniekcje kolagenazy mogą stanowić alternatywną formę nieinwazyjnej i szybkiej metody poprawy funkcji ręki w przykurczu Dupuytrena.