Leczenie schorzeń ortopedycznych komórkami macierzystymi

Jeszcze do niedawna jedynymi metodami leczenia schorzeń narządów ruchu była w Polsce terapia zachowawcza – fizjoterapia, rehabilitacja, farmakoterapia – albo operacja.

U większości pacjentów tego typu metody leczenia niosły ryzyko pojawienia się wielu powikłań, np. leki sterydowe pomagają w krótkim czasie pozbyć się bólu i obrzęków, ale jednocześnie osłabiają tkanki, co powoduje osteoporozę. Stały rozwój medycyny ortopedycznej i jej kolejne osiągnięcia na szczęście dają osobom z urazami szansę na bardziej skuteczne i łatwiejsze sposoby leczenia. Przykładem takiej metody jest terapia z wykorzystaniem komórek macierzystych MSC (z ang. Mesenchymal Steam Cells), które są pozyskiwane z tkanki tłuszczowej lub szpiku kostnego pacjenta. Stają się one pewnym elementem medycyny sportowej i regeneracyjnej, a jednocześnie należą do naturalnych i małoinwazyjnych metod leczenia.

Co potrafią komórki macierzyste?

Komórki macierzyste stanowią naturalny materiał zapasowy organizmu. Ich zdaniem jest zastąpienie starych albo chorych komórek i wytworzenie z nich takiej samej tkanki, w jaką zostaną podane. Inne komórki naszego organizmu, jak np. wątroby, czy serca, są wyspecjalizowane, zaś komórki MSC mają możliwość przekształcenia się w wyspecjalizowane komórki dopiero w momencie ich rozróżnienia. W ten sposób mogą stać się komórkami mięśniowymi, tłuszczowymi, krwi, układu nerwowego, albo tkanką łączną. To właśnie dzięki tym zdolnościom za ich pomocą możliwa jest skuteczna terapia wielu schorzeń, w tym również chorób układu ruchu. Komórki macierzyste wykorzystywane są podczas leczenia sportowców – zarówno zawodowych, jak i uprawiających aktywność fizyczną rekreacyjnie – ale sprawdzają się także w przypadku terapii osób starszych borykających się z chorobami zwyrodnieniowymi stawów.

Skuteczna metoda terapii

Leczenie za pomocą komórek macierzystych cieszy się coraz większym powodzeniem i przynosi ulgę wielu pacjentom. Wykorzystuje się je w rekonstrukcji mięśni, struktur więzadłowych i ścięgien, a także w terapii opóźnionych zrostów kostnych, martwicy kości oraz podczas leczenia innych uszkodzeń. Komórki MSC przyspieszają leczenie złamań kości i uszkodzeń mięśni. Warto przy tym wspomnieć, że komórki macierzyste przyczyniają się do lepszego ukrwienia tkanek, przez co mogą być one z powodzeniem wykorzystywane również przy leczeniu oparzeń, a także w chirurgii rekonstrukcyjnej i naczyniowej. Tej metody nie powinno się stosować w zmianach zwyrodnieniowych stawów, często podanie tych komórek do stawu może w nieprzewidywalny sposób nasilić dolegliwości. Dotychczas nie ma ewidentnych badań, które wskazywałyby na skuteczność tego leczenia.

Jak wygląda zabieg?

Niewątpliwy przełomem w terapii komórkami macierzystymi i w procesie regeneracji komórek było opracowanie nowatorskiej metody pozyskiwania MSC z tkanki tłuszczowej pacjenta. Mogą one następnie wyspecjalizować się w komórki mięśni i chrząstki, śródbłonka, czy komórki układu mięśniowo-szkieletowego.

Zabieg wykorzystujący komórki macierzyste jest całkowicie bezbolesny i najczęściej wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Najpierw pobierana jest tkanka tłuszczowa od pacjenta, następnie przygotowuje się preparat komórek macierzystych, który podawany jest do zmienionego chorobowo stawu albo tkanki, gdzie MSC odbudowują zniszczone struktury. Do największych zalet takiej metody terapii należy jej mała inwazyjność, brak powikłań i szybszy powrót pacjenta do sprawności fizycznej. Ponadto jej stosowanie pozwala zmniejszyć dolegliwości bólowe, a tym samym – poprawić jakość życia i ograniczyć stosowanie farmakologicznych środków przeciwbólowych. Zależnie od potrzeb zabieg można powtarzać kilkakrotnie, mogą z niego skorzystać osoby w każdym wieku.