Artroskopia stawu skokowego stanowi rodzaj diagnostyki i leczenia stanów chorobowych stawu. Charakteryzuje się małą inwazyjnością oraz szybkim powrotem do sprawności po zabiegu.

Wskazania do artroskopii

Zabieg artroskopii wykonuje się u pacjentów cierpiących z powodu bólu i dysfunkcji stawu skokowego, takich jak zaburzenia chodu (utykanie), zmniejszony zakres ruchów, uczucie przeskakiwania. Objawy te mogą być wynikiem wielu stanów, zaczynając od wad wrodzonych, poprzez zapalenia, choroby reumatologiczne(np. RZS), zmiany degeneracyjne czy urazów.

Jednym z najczęstszych wskazań do operacji są uszkodzenia chrząstki stawowej i warstwy podchrzęstnej kości. Podczas zabiegu przeprowadza się czynności naprawcze uszkodzonych struktur. Metodą artroskopową możemy leczyć także stany zapalne stawu wywołane infekcją czy przerost błony maziowej wyściełającej staw, który tworzy tzw „impingement”. Wskazaniem do zabiegu jest również niestabilność stawu, jaka może być spowodowana naderwaniem/zerwaniem więzadeł stabilizujących staw czy uszkodzeniem torebki stawowej. Badania naukowe wskazują, że korzyść z leczenia artroskopowego mogą odnieść również pacjenci cierpiący z powodu artrofibrozy, czyli procesu polegającego na rozroście tkanki włóknistej w stawie, który doprowadza do zmniejszenia, a nawet utraty ruchu. Artroskopia jest również skutecznym narzędziem w usuwaniu ze stawu „ciał wolnych”, czyli wyodrębnionych z pierwotnych struktur elementów chrząstki lub kości, jakie mogą zaburzać mechanikę ruchu. W przypadku zaawansowanych uszkodzeń stawu, powodujących przewlekłe dolegliwości bólowe, gdy niemożliwa jest skuteczna korekcja chirurgiczna, można za pomocą artroskopii wykonać artrodezę, czyli trwałe usztywnienie stawu.

Przebieg zabiegu

Operacja artroskopowa stawu skokowego trwa zwykle (w zależności od rodzaju zabiegu), od 30 do 90 minut. Po wykonaniu badań wstępnych, takich jak badania krwi, RTG czy inne badania obrazowe, lekarz, wspólnie z pacjentem, decyduje o rodzaju znieczulenia. Zwykle, ze względu na lepszą tolerancję i mniej powikłań, jest to znieczulenie przewodowe, rzadziej ogólne.

Operowana kończyna zostaje odpowiednio przygotowana – pole operacyjne jest dezynfekowane, a powyżej zakładana jest opaska uciskowa, która, zapewniając przejściowe niedokrwienie, ułatwia chirurgom pracę. Dostęp operacyjny stanowi zazwyczaj dwa, precyzyjnie wyznaczone, małe nacięcia w skórze. Przez nie do stawu wprowadzany jest artroskop oraz niezbędne narzędzia. Wizualizację pola operacyjnego otrzymuje się na monitorze dzięki wprowadzeniu do stawu światłowodów oraz mikrokamery. Wypełnienie operowanego stawu płynem infuzyjnym, zazwyczaj solą fizjologiczną, zapewnia wyraźny i przejrzysty obraz. W pierwszej kolejności, chirurg-ortopeda dokonuje oceny poszczególnych elementów stawu. W zależności od rodzaju uszkodzeń, usuwa zmienione fragmenty tkanek, np. fałdy przerośniętej błony maziowej, rekonstruuje uszkodzone więzadła lub uszkodzone powierzchnie stawowe. Następnie, przeprowadzana jest kontrola stabilności stawu oraz zakresu ruchów. Lekarze często decydują się na pozostawienie w ranie drenu, umożliwiającego ewakuację wydzielającego się płynu. Następnie ze stawu usuwany jest wstrzyknięty wcześniej roztwór soli, a nacięcia zostają zaszyte.

Okres pooperacyjny

Jeśli operacja przebiegnie pomyślnie, a pacjent nie ma dodatkowych obciążeń, obserwacja szpitalna po zabiegu trwa zwykle dobę. Po tym czasie, zwykle usuwany jest dren, następuje kontrola gojenia rany, zmiana opatrunku i chory zostaje wypisany do domu.

Mimo że artroskopia to zabieg mało inwazyjny, a rany pooperacyjne są niewielkie, trzebaściśle stosować się do zaleceń lekarskich. W pierwszych dniach po zabiegu, nie należy obciążać operowanej kończyny, podczas chodzenia wspomagając się kulami łokciowymi. Należy zadbać również o prawidłową higienę rany, minimalizować obrzęk, stosując chłodzące okłady oraz unoszenie kończyny. W razie potrzeby, można zażywać doustne leki przeciwbólowe, zalecone przez lekarza.

Szybki powrót do sprawności zapewnia rehabilitacja wprowadzana już następnego dnia po zabiegu.